کد مطلب:30699 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:118
امام علی (ع) را در این زمینه سخنی است با این مضامین كه: «العلم علمان،مطبوع و مسموع، و لاتنفع المسموع اذا لم یكن المطبوع» كه به صورت های گوناگون از جمله «العقل عقلان عقل مطبوع و عقل مسموع» بیان شده و دانش بر دو گونه است، دانشی كه با خوی سرشته و در نهاد آدمی نهاده شده و دیگر دانشی كه به گوش د شنیده شده، و دانش شنیدنی را با نبود فطری سودی نباشد. استاد مرحوم مرتضی مطهری در تفسیر این كلام امام گوید: «این را از تجربه ها یافته ایم، افرادی هستند كه اصلا علم مطبوع ندارد. جهل ایشان در این باب اغلب نتیجه سوء تعلیم سوء تربیت است، نه اینكه استعدادش را نداشته اند،بلكه تربیت و تعلیم به نحوی یافته اند كه آن نیروی مطبوع به حركت در نیامده و پرورش نیافته است. این افراد نسبت به آموخته های خویش حكم ضبط صوت را دارند... این معلوماتش فقط همان مسموعات است... لذا شما گاه عالمی را می بینید كه مغزش جاهل است. عالم است یعنی خیلی چیزها را یاد گرفته... اما به محض اینكه مسأله ای خارج از حد مسموعات و محفوظاتش طرح می كنید او را صد در صد جاهل می یابید... و رشد عقلانی و استقلال فكری منوط به برخورداری از عقل فطری است كه زمینه ابتكار و اجتهاد را فراهم می كند...»[1].
از دیدگاه دانشمندان و صاحبنظران در مسائل آموزش درك و دانش بر دو گونه است نخست آنكه در آغاز در نهاد بشر نهاده شد و با خوی و خصلت انسان از پیش زاده شدن در وجود او سرشته شده است كه آنرا عقل فطری یا غریزی یا علم لدنی می نامند، و دیگر عقل و درك و دانش اكتسابی كه از گاه زاده شدن بوسیله آموزش و پرورش مجموعه یافته ها و دانستنی ها را تشكیل می دهد و این دانش اكتسابی آنگاه كارگرتر می افتد كه زمینه های عقل فطری فراهم بوده شد.